Bijgeloof en (kerst) bomen

[hannie]

Bijgeloof en (Kerst)Bomen.

Bomen worden in vrijwel alle culturen op een of andere manier vereerd.In het verleden was de boom bij alle volkeren een uitermate geschikt symbool voor de vruchtbaarheid en de bron van alle levenskracht.Al in de oudheid associeerde men bomen met goden.
De ouden leefden in een direct contact met de natuur.Zij waren er rotsvast van overtuigd dat de natuur bezield was.Bovendien waren zij er volledig afhankelijk van om te overleven.Dit is zonder enige twijfel de reden waarom wij naast de boze geesten die hen een stok tussen de spaken konden steken,bij alles en nog wat een link met het vruchtbaarheidsaspect aantreffen.Voor onze voorouders was elk deel van de natuur een weerspiegeling van een bepaalde goddelijke energie.
In tegenstelling tot wat velen tegenwoordig menen,was de vroegere mens niet de baas over de natuur,maar simpelweg een intergraal deel er van.

Het christendom zag in zijn kersteningsijver in bronnen en bomen een afgoderij die 'met wortel en tak moest worden uitgeroeid'.
Werden bronnen omgetoverd tot christelijke dooppunten,de oude bomen die gewijd waren aan Wodan,Freya en Donar werden oorspronkelijk omgehakt.
Binnen de boomcultus nam één boom steeds meer het voortouw.Zo zien we op oude afbeeldingen uit Babylon Nimrod altijd met een groenblijvende tak in zijn hand.Na zijn dood vertelde Semirames dat Nimrods geest zolang zijn toevlucht had genomen in bomen,zodat hij niet hoefde te
sterven.Zij leerde de mensen groenblijvende bomen te eren als symbool van haar man Nimrod,de zonnegod.

Op oude afbeeldingen van rond 1400 v. Christus is de Egyptische godin Noet onder een kerstboom te zien,goede gaven aan het uitdelen aan de armen.Ook in Rome was de dennenboom de heilige boom en de god was Baal-Berith,de heer van de den.De oorsprong van het plaatsen van een kerstboom spruit dus voort uit een diep ingeworteld en algemeen verbreid geloof in de kracht van de natuur. Uit oude bronnen blijkt
niettemin dat het oorspronkelijk de eik was die grote verering genoot.Ongeveer 1200 jaar geleden werd de machtige eik in het bizonder vereerd door onze Germaanse voorouders.

Toen gepoogd werd de Germanen tot het christedom te bekeren,vertikten zij het hun boomverering op te geven.Het heidense gebruik werd bijgevolg niet uitgebannen,maar wel gekerstend,waarbij de eik plaats moest maken voor de spar.De reden was dat spar een driehoekige vorm heeft,waarbij de drie punten van de driehoek de Heilige Drie-eenheid vertegenwoordigen: God de Vader boven aan en Jezus en de Heilige Geest op de onderste punten.

Onze voorouders en hun kerstboom kwam dit heel goed uit dat één van de drie punten van de spardrie-eenheid toegewezen werd aan de Heilige Geest.Op die manier konden ze stiekum hun boomgeesten blijven eren onder het mom van de Heilige Geest.Via deze boomgeesten vroeg men de terugkeer van de lente in de bomen.De omschakeling van eik naar spar kwam hen dus niet zo slecht uit.Verder speelde het feit dat hij altijd groen bleef een niet te onderschatten rol.Het kaal worden van de bomen in de herfst duidde er volgens de Germanen op dat de boomgeesten de bomen verlaten hadden.Om de terugkeer van deze geesten te bespoedigen,zodat de bomen opnieuw vruchten en bladeren zouden krijgen,werden de bomen in de winter met geschilderde stenen of gekleurde stoffen versierd. Dit alles was niet nodig bij de altijd groen blijvende kerstboom,die zo het symbool van goddelijke suprematie werd.
De kerstboom gaat terug tot een Germaanse traditie om tussen Kerstmis en Nieuwjaar groene takken in huis op te hangen om zo de boze geesten weg te jagen.

[hannie]

Bij de Kerstboom horen natuurlijk kaarsen,daarom dit hier even er bij gezet.

Het idee om met Kerstmis kaarsen in de kerstboom of vensterbank te laten branden,zorgde volgens het volksgeloof voor een jaar licht,warmte en overvloed.
Deze traditie hebben we te danken aan Maarten Luther die er het kindje Jezus dat het licht in de wereld brengt, in zag. De inspiratie werd gehaald bij de joel-kaars. Die had tot doel de geboorte van de zon bij het begin van het nieuwe jaar te bespoedigen.
Het prille christendom transformeerde dit en verbond de kaars zelfs met de ster van Betlehem.

(Joel-kaarsen werden gebruikt gebruikt tijdens het Germaans joel-feest rond de kortste dag van het jaar)

[karin]

Wat een duidelijke uitleg over de kerstboom,ook ruikt hij heerlijk,doet warm en gezellig aan,en ja hij jaagt de boze geest het huis uit.
Dankje hannie voor deze prachtige bijdragen.

[wiba]

Ik vind een kerstboom ook alleen maar mooi als ie echt is.
Vooral als ie niet mooi in model is, heeft juist zijn charme dat schots en scheve.
De kunst ziet er te perfect uit vind ik, zo is de natuur ook niet en ja ook ik vind het zo lekker ruiken.
Had een collega jaren geleden die kocht een lucht verfrisser met dennengeuren en zette die onder het kleed aan de voet van de kunst boom. Nou ja zeg ik je, wil je genieten of niet .........

Echt een leuk verhaal over die (bij)geloven Hannie.

Liefs Wilma

[hannie]

Ben het met je eens Wilma,een kerstboom is toch het mooiste als hij echt is en net als jullie al aangaven,de geur is juist zo heerlijk.Kan je niet uit een spuitbusje halen toch? Ook het oorspronkelijk versieren van kale bomen vond ik zo leuk om te lezen,mooie oplossing zo met een kerst(sparre)boom, of takken.
Ook kaarsen aan steken rond de kortste dag vond ik prachtig! Kijk ieder jaar altijd weer naar die dag uit, dat het zachtjes aan eindelijk weer lichter wordt

[hannie]

Kerst en nieuwjaarskaarten mogen eigenlijk ook niet ontbreken in dit 'kerstrijtje'.
Rond deze tijd komen ook de eerste kerst/nieuwjaarskaarten weer door de brievenbus op onze deurmat terecht.

Een uitzonderlijk geliefdkoosd motief op deze wenskaarten was het roodborstje.De reden was dat volgens een oude heidense legende het roodborstje een vuurbrenger was.Oa het roodborstje is ook gewijd aan Donar.Naast zijn rode borst werd het beestje ook geloofd om zijn onverschrokken nieuwschierigheid: het is veel brutaler dan de andere vogels,en niet bang voor de aanwezigheid van mensen.

De naam:
Er zijn tal van legendes die de herkomst van de naam verklaren.
Het verband met Kerstmis komt voort uit het feit het in de stal waar Jezus'geboorte plaats vond erg koud was,zodat Jozef op zoek moest naar brandhout. Ondertussen probeerde Maria het vuur aan te houden.
Enkele roodborstjes die dat zagen,kwamen haar net op tijd te hulp,
en wakkerden met hun vleugeltjes het vuur weer aan.
Daarbij schroeiden ze hun borstveren,die daardoor zo rood werden.

[louisamartin]

Dank je wel Hannie voor al deze mooie wijsheden over de Kerst. En ik ben dol op roodborstjes . Klopt dat ze brutaal zijn en ze laten ook geen enkel ander roodborstje in hun buurt toe. Heb zelf altijd eentje in mijn tuin en vind het prachtig ernaar te kijken, ook naar de meesjes hoor en andere vogeltjes. Vind het met de wintertijd leuk om ze te bewonderen en nu nog een pak sneeuw erbij, dan is het plaatje helemaal compleet. Volgens mij krijgen we sneeuw volgende week dus ben benieuwd of we een witte kerst zullen krijgen.

[karin]

Ja sneeuw dan is het plaatje compleet,heerlijk als dat zo is,echt kerst.

[veldmuisje]

Mocht ik dan toevallig ook nog eijkenboom heten, een zeer oude familietak dat op zijn minst dateert van 1200 n chr.
Ik vanuit het katholieke zuiden gingen we nog een stapje verder met de kerstboom.
Onder de boom zetten we pas de drie koningen bij op de eerste kerstdag. Vanaf die dag bleven ze daar tot en met 6 januari.
Dan was het de dag der driekoningen.
In Maastricht gingen dan de kinderen langs de deuren en liedje zingen voor snoep zoals de meeste dat doen met sint Maarten.
Die zelfde dag werden ook de bomen opgehaald en ging het vreugdevuur aan.
Het bijgeloof was van als je de boom na 6 januari weghaalde, je een jaar van ongeluk zou brengen.

groetjes Belinda

[wiba]

Zo mooi die tradities, leuk verhaal Belinda, ik heb het al eens eerder gehoord, maar wist niet meer precies hoe het zat.